ادتا ۲

ادتا ۲ (ادتا ۲ سدیم)

ادتا ۲ یا ادتا 2 سدیم که در زبان انگلیسی با نام EDTA 2  نیز شناخته می‌شود، شکلی از ادتا با دو کاتیون سدیم است. اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) یک اسیدآمینه پلی کربوکسیلیک با فرمول [CH2N(CH2CO2H)2]2 است. این ماده یک عامل شلاته‌کننده فلزات سنگین است و به‌صورت پودر خشک به فروش می‌رسد. ساختار کلی ادتا شامل چهار اتم اکسیژن با بار منفی است.

از این چهار اتم، دو اتم اکسیژن با دو کاتیون سدیم ترکیب‌شده و دی سدیم ادتا (disodium EDTA) یا ادتا ۲ را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین، دی سدیم ادتا یک محصول جانبی سنتز شده از ادتا است. جرم مولکولی آن حدود 336.2 گرم بر مول است. اتیلن دی آمین، فرمالدئید و سیانید سدیم در سنتز ادتا شرکت می‌کنند. بنابراین، سیانید سدیم منبع یون‌های سدیم موجود در ادتا2 است. PH دی سدیم ادتا بین 4-6 متغیر است. با این حال، PH از 7 تجاوز نمی‌کند.

کاربردهای رایج این محصول

دی سدیم ادتا یا همان ادتا ۲ در غلظت‌های دقیق به محصولات آرایشی و بهداشتی از جمله شامپو اضافه می‌شود که ماندگاری و خاصیت کف‌کنندگی آنها را افزایش دهد. بنابراین دی سدیم ادتا در محصولاتی که ما در زندگی روزمره از آنها استفاده می‌کنیم مانند شامپوها، رنگ موها، شامپو بدن، لوسیون‌ها و مواردی از این قبیل وجود دارد.

علاوه بر این، در مصارف بالینی مانند درمان با شلاته‌کننده‌ها و جلوگیری از انعقاد خون نیز کاربرد دارد. از همه مهم‌تر دی سدیم ادتا یک نگهدارنده خوب است. این ماده برای جلوگیری از تشکیل بیوفیلم (لایه‌نازک چسبیده) باکتری‌ها استفاده می‌شود. نام‌های دیگر ادتا ۲، اسید ادتیک و اتیلن دی آمین تترا استیک اسید است.

کاربرد ادتا ۲ در صنایع مختلف

• صنعت نساجی: با باندشدن به ناخالصی‌های یون فلزی، از تغییر رنگ محصولات رنگ شده جلوگیری می‌کند.
• صنعت خمیر و کاغذ: ادتا با یون‌های فلزی که تجزیه آب اکسیژنه را تسهیل می‌کنند، باند شده و آنها را غیرفعال می‌کند. پراکسید هیدروژن برای فرایند سفید‌سازی بدون استفاده از کلر به کار گرفته می‌شود.
• مواد غذایی: ادتا ۲ به عنوان نگهدارنده یا تثبیت‌کننده برای جلوگیری از تغییر رنگ اکسیداتیو که توسط یون‌های فلزی کاتالیز می‌شود، به برخی از مواد غذایی اضافه می‌شود.
• کاهش سختی آب: ادتا با یون‌های کلسیم و منیزیم باند شده و مانع از این می‌شود که این یون‌ها تشکیل رسوب دهند.
• صنعت سیمان: برای تعیین آهک آزاد و منیزیم آزاد در سیمان و کلینکر استفاده می‌شود.
• اسکراب کردن گاز: ادتا برای اسکراب کردن یا پاک‌کردن سولفید هیدروژن از جریان گاز استفاده می‌کند. این تبدیل با اکسید کردن سولفید هیدروژن به گوگرد عنصری که غیر فرار است، انجام می‌شود.
• تحقیقات علمی: ادتا در جداسازی فلزات لانتانید در کروماتوگرافی تبادل یونی استفاده می‌شود.
• ساخت دارو: همان‌طور که ذکر شد، ادتا برای ساخت شلاته کننده که یون‌های فلزی مانند آهن را از بدن دفع می‌کنند به کار گرفته می‌شود و در قطره چشم هم کاربرد دارد.
• دندانپزشکی: دندانپزشکان و اندودنتیست‌ها از محلول‌های ادتا برای حذف مواد معدنی (لایه اسمیر) و روانکاری کانال‌های ریشه در درمان ریشه استفاده می‌کنند.