نگهدارنده مواد غذایی و شناخت انواع آن
نگهدارنده مواد غذایی انواع مختلفی دارد. حفظ و نگهداری مواد غذایی نکتهای است که همیشه موردتوجه تولیدکنندگان و مصرفکنندگان قرار گرفته است. در دوران باستان، افراد از نمک بهعنوان نگهدارنده استفاده میکردند. در واقع کاربرد این ماده، نگهداری گوشت و ماهی بوده است. بعدها، شکر را در غذاهای کنسرو شده به کار میبرند. همه این موارد روشهای قدیمی محسوب میشوند که قادر به حفظ کیفیت مواد غذایی به بهترین شکل ممکن نیستند. امروزه با پیشرفت علم روشهای جدید و بهتری برای نگهداری و حفظ مواد غذایی به کار برده میشوند.
فواید استفاده از نگهدارنده خوراکی
حفظ مواد غذایی فواید زیادی دارد. به عنوان مثال جلوگیری از خرابشدن و فاسد شدن محصولات غذایی، بوتولیسم یا مسمومیتهای غذایی از مزایای استفاده از نگهدارندهها هستند. حفظ و نگهداری محصولات غذایی با کمک این روش باعث کاهش هزینههای اضافی و افزایش ماندگاری آنها میشود.
حفظ مواد غذایی با دو روش فیزیکی و شیمیایی
حفظ مواد غذایی به دو صورت فیزیکی و شیمیایی امکانپذیر است. در روش فیزیکی مواد غذایی خشک شده و پس از آن منجمد میشوند. حفظ محصولات غذایی بهصورت شیمیایی شامل افزودن مواد موردنیاز مانند افزودنیها بهمنظور جلوگیری از اکسیداسیون، خشکشدن، رشد باکتریها و غیره است. اگرچه مواد نگهدارندهای مانند نمک، شکر و آبلیمو وجود دارند که به طور طبیعی بهعنوان نگهدارنده عمل میکنند. شرکتهای بزرگ اغلب از مواد شیمیایی مصنوعی استفاده میکنند و آنها را بهعنوان نگهدارندههای مصنوعی در میآورند.
در ادامه مطلب عوامل ضد باکتری و همچنین آنتی اکسیدانها بیان شدهاند
عوامل ضدباکتری که باکتریها را از بین میبرند و از رشد کپک جلوگیری میکنند:
_ بنزوات
_ سوربات
_ پروپیونات
_نیتریت
آنتیاکسیدانهایی که مانع اکسیداسیون میشوند:
_ سولفیتها، از جمله سولفیت سدیم، بیسولفیت سدیم، متابی سولفیت سدیم، بیسولفیت پتاسیم و متابیسولفیت پتاسیم.
_ ویتامین E (توکوفرول)
_ ویتامین C (اسید اسکوربیک)
_ هیدروکسیانیزول بوتیله (BHA) - نگهدارنده جامد مومی که در حفظ کره، گوشت و... استفاده میشود.
_ هیدروکسی توولن بوتیله (BHT) - شکل پودری BHA
همه محصولات غذایی به جز آنهایی که در آشپزخانه تهیه میشوند، دارای مواد نگهدارنده هستند. هر سازندهای به مواد غذایی در طول فرآوری آن محصول، مواد نگهدارنده میافزاید.