افزودنی، ماده‌ای طعم‌دهنده و کاربردی
افزودنی ها، مواد اولیه و ترکیبات آن‌ها از گذشته‌های دور تابه‌حال نقش اساسی در طعم یا بافت غذاها ایفا می‌کنند. از همین رو نیز برای بهترشدن طعم آن‌ها از افزودنی‌های مختلف استفاده می‌شود. اما آیا می‌دانید که افزودنی و انواع آن چه هستند؟ قبل از هر چیزی بهتر است که بدانیم، دلایل اضافه‌کردن افزودنی به غذاها چیست؟
دلایل استفاده از افزودنی‌ها
افزودنی‌های مواد غذایی کارایی‌ها و عملکردهای بسیار متفاوتی را دارند. درصورتی‌که به کاشت یا پرورش محصولات و مواد غذایی علاقه‌مند هستید، می‌توانید استفاده از افزودنی‌ها را کنار بگذارید. در این شرایط نه‌تنها مجبور هستید، زمان بسیار زیادی را برای پخت غذا صرف کنید، بلکه مطمئن باشید، بعد از مدت‌زمان کوتاهی غذای شما فاسد می‌شود. اما باید بدانید که افزودنی‌ها فواید بسیار زیادی را به همراه دارند.
-
تازه ماندن مواد غذایی
معمولا افزودنی‌ها مخصوصا افزودنی‌های مواد غذایی از فاسد شدن زودهنگام مواد غذایی جلوگیری می‌کنند. در واقع به‌کاربردن این مواد در محصولات و ترکیبات غذایی باعث سالم نگه‌داشتن آن‌ها می‌شود. به‌عنوان‌مثال در این شرایط میوه‌هایی مانند سیب به هنگام قرارگرفتن در مقابل هوا به‌سرعت تغییر رنگ نمی‌دهند.
-
حفظ ارزش مواد غذایی
ممکن است که شما مانند بسیار از اشخاص دیگر از کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی رنج ببرید. در این صورت استفاده از مواد غذایی که شامل این ترکیبات هستند، می‌توانند به شما در افزایش آن‌ها کمک می‌کنند. درواقع یکی از مهم‌ترین فواید افزودنی، بالابردن ارزش غذایی فرآورده‌های مختلف محسوب می‌شود.
-
بهتر کردن مزه، بافت و ظاهر غذا
ادویه‌ها و طعم‌دهنده‌های طبیعی و مصنوعی برای بهترشدن طعم و مزه غذاها استفاده می‌شوند. رنگ غذا هم در ظاهر غذا تاثیر به سزایی دارد. خوب است بدانید که افزودنی‌های خوراکی نه‌تنها شکل غذا را بهتر می‌کنند، بلکه ماندگاری آن را نیز افزایش می‌دهند.
انواع افزودنی‌های مواد غذایی
ماده‌هایی که به غذا اضافه می‌شوند، افزودنی‌های مواد غذایی نام دارند. ناگفته نماند که اغلب این نوع مواد در دو نوع طبیعی و مصنوعی وجود دارند و تاثیر بسزایی در طعم، رنگ و ظاهر غذاها دارند. به‌عنوان‌مثال شکر، نمک، ادویه‌جات و... از مواد رایجی هستند که در تغییر دادن طعم غذاها موثر هستند. در ادامه این مطلب سعی داریم که برخی از این افزودنی‌ها را مورد بررسی قرار دهیم.
اسیدها
آیا می‌دانید که هدف اصلی از استفاده از اسیدها چیست؟ از اسیدها برای بهتر کردن طعم مواد غذایی و افزایش ماندگاری آن‌ها استفاده می‌شود. در واقع اسیدها به‌عنوان نوعی آنتی‌اکسیدان عمل می‌کنند.
عوامل ضدانعقاد
گاهی اوقات ممکن است که برخی مواد در ترکیبات مواد غذایی به هم بچسبند. به نظر شما در این شرایط استفاده از چه نوع افزودنی می‌تواند، موثر باشد؟ در این شرایط عوامل ضدانعقاد از به هم چسبیدن ترکیبات جلوگیری می‌کنند.
پایدارکننده‌ها
نوعی از افزودنی‌ها به نام پایدارکننده‌ها وجود دارند که سبب محکم‌تر شدن بافت و ترکیب مواد غذایی می‌شوند. از این نوع افزودنی در محصولاتی مانند ژله و مربا استفاده می‌شود.
شیرین‌کننده‌های مصنوعی
شیرین‌کننده‌ها در برخی از غذاهای رژیمی به‌منظور شیرین‌تر کردن غذا استفاده می‌شوند. خوب است بدانید که این نوع مواد نه‌تنها کالری اضافه ندارند، بلکه آن را نیز کنترل می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهند که این نوع افزودنی‌ها هم در کاهش وزن موثر هستند و هم قند خون را کنترل می‌کنند. افرادی که از این شیرین‌کننده‌ها به طور متوسط استفاده می‌کنند، در معرض هیچ خطر و آسیب جدی قرار نمی‌گیرند.
سدیم بنزوات
سدیم بنزوات نوعی افزودنی است که به نوشیدنی‌های گازدار، آبمیوه‌ها و حتی سس‌های سالاد اضافه می‌شود. سازمان غذا و دارو از این نوع ماده به نام افزودنی‌های مجاز یاد می‌کند که تاثیرات مخرب بسیار کمی بر سلامت انسان می‌گذارد.
طعم‌دهنده‌های مصنوعی
طعم‌دهنده‌های مصنوعی نوعی مواد شیمیایی هستند که برای شبیه‌سازی مزه مواد غذایی استفاده می‌شوند. به بیانی دیگر این نوع افزودنی‌ها برای ایجاد طعم‌های مشابه و متفاوت بسیار زیادی به کار برده می‌شوند.
پرکننده‌ها
یکی دیگر از افزودنی‌هایی که بسیار کاربردی محسوب می‌شوند، پرکننده‌ها نام دارند. خوب است بدانید که این افزودنی‌ها خواص مواد غذایی را تغییر نمی‌دهند. از طرفی هم مانند بسیاری دیگر از مواد، ویسکوزیته محصولات را افزایش می‌دهند.
عوامل انباشته
افزودنی‌ها تنها طعم مواد غذایی را تغییر نمی‌دهند. نوعی از افزودنی‌ها با نام عوامل انباشته وجود دارند که حجم مواد غذایی را افزایش می‌دهند. ناگفته نماند که این نوع از مواد تاثیر مخربی روی خواص مواد غذایی نمی‌گذارند.
خمیرترش
این نوع افزودنی به برخی از مواد غذایی مانند پنیر، سس سویا، اسنک‌های شور اضافه می‌شود که طعم غذا را تغییر دهد. معمولا این نوع ماده سدیم بسیار بالایی دارد. تولیدکنندگان سعی دارند که با کاهش سدیم موجود در این ماده فشارخون را در افرادی که از فشارخون بالا رنج می‌برند، کاهش دهند.
افزودنی‌های رنگ
همان‌طور که در قسمت‌های بالاتر بیان کردیم، رنگ غذا برای روشن‌تر کردن آن و همچنین بهترشدن ظاهر مواد غذایی مورداستفاده قرار می‌گیرد. البته در سال‌های اخیر نگرانی خاصی در مورداستفاده از رنگ‌های مصنوعی و عوارض آن‌ها وجود دارد. علاوه بر این تحقیقات نشان می‌دهند که افزودنی‌های مجاز رنگ ممکن است، باعث پیش فعالی کودکان شوند. اما بااین‌حال محققین بر این باور هستند که این نگرانی‌ها قطعی نیستند و باید تحقیقات گسترده‌تر و بیشتری صورت گیرد. اگر می‌خواهید، در مورد افزودنی‌های رنگ کمی بیشتر بدانید، می‌توانید به مجله شیمی ما مراجعه کنید.
چگونگی تایید استفاده از افزودنی‌ها در مواد غذایی
این روزها سخت‌گیری‌های بسیار زیادی در اضافه‌کردن افزودنی‌های خوراکی و رنگ‌های مصنوعی وجود دارد. سازمان غذا و دارو هم مسئولیت‌های قانونی و بسیار زیادی عهده‌دار است. قبل از اینکه ماده‌ای به مواد غذایی اضافه شود، باید تولیدکننده یا دیگر اشخاص در مورد مجاز بودن افزودنی از سازمان غذا و دارو استعلام بگیرد. در این شرایط تولیدکنندگان از ایمن و سالم بودن افزودنی‌ها مطمئن می‌شوند. خوب است بدانید که سازمان غذا و دارو چند عامل را مورد بررسی قرار می‌دهد:
- ترکیبات افزودنی‌ها
- مقدار مجاز استفاده از آن‌ها
- تاثیرات کوتاه‌مدت و بلندمدت آن روی سلامت افراد
- و چندین عوامل امنیتی دیگر
خرید افزودنی با‌کیفیت
افزودنی‌ها از مواد غذایی جداناپذیر محسوب می‌شوند و می‌توانند تاثیر مثبتی روی آن‌ها بگذارند. اگرچه ممکن است که این افزودنی‌ها تاثیرات بد نیز داشته باشند. اما همان‌طور که در قسمت بالاتر بیان کردیم، این نوع مواد می‌توانند، در رژیم غذایی به‌عنوان افزودنی‌های سالم و ایمن مورد استفاده قرار بگیرند.